Fêtez votre Mère!
Op 6 juli 1913 bracht Het inrichtings- en propaganda Komiteit van den “Dag der Moeders” een brochure uit, geschreven door Van Kuyck zelf, waarin het ontwerp voor het feest werd voorgelegd. In deze brochure beagrumenteerde Van Kuyck het belang van deze nieuwe feestdag uitvoerig en benadrukte hij dat zijn idee onafhankelijk van de Verenigde Staten tot stand was gekomen. Een maand later al werd de eerste en uitgebreide Moederdag gevierd,op 15 augustus 1913. Deze datum werd gekozen omdat deze was gewijd aan de bestaande viering van Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart. Maria was namelijk niet enkel dé moeder der moeders, maar ook sinds 1124 de patroonheilige van de stad Antwerpen.1 Daarbij viel deze datum te midden van de gemeentefeesten van Antwerpen, iets waarvoor uitgeweken stedelingen gewoonlijk terugkeerden naar hun ouderlijk huis.2
-
Marie Juliette Marinus (stadarchivaris), “De kerk in het midden”, 800 jaar ’t stad, 2021, <https://www.antwerpenmorgen.be/nl/projecten/800-jaar-antwerpen-2021/media/800-jaar-antwerpen-2021-blog-5-kathedraal-parochie>, geraadpleegd op 1 april 2025.↩
-
SAA KUYCK#107 ½, brochure “Dag der Moeders”, 6-7. ↩
De schepen opende zijn betoog met de vaststelling dat de meeste feestdagen hun oorspronkelijke betekenis waren verloren en voornamelijk werden gebruikt als “aanleiding of voorwendsel tot wereldlijke bijeenkomsten”.3 Hij beargumenteerde dat er nood was aan een feestdag waar iedereen zich in kon vinden. Een feest dat niet geclaimd kon worden door een politieke of religieuze strekking, dat niet begrensd werd door territoriale, sociale of andere grenzen. Dit is wat het “feest der moeders” zou belichamen. De ‘emotionele educatie’ die niet op school maar thuis plaatsvond, vervolgde Van Kuyck, was niet enkel van persoonlijk, maar van maatschappelijk belang.
“het is aan hare zorgen, dat de eerste opleiding van den toekomstigen burger wordt overgelaten; zij is het, die de eerste grondslagen legt op dewelke zich zijn karakter gaat vormen en het is door zich van deze kiesche taak te kwijten, dat zij er voor een zoo groot deel toe bijdraagt om de toekomst van het land en het geluk van het volk voor te bereiden.”4
Deze cruciale rol die moeders vervullen in de maatschappij, moest erkend worden en in dankbaarheid gehuldigd worden. Daarbij was het belangrijk dat de kinderen begrepen welke “tol van erkentelijkheid en van liefde zij tegenover haar verschuldigd zijn”.5
Vervolgens beschreef Van Kuyck uiterst gedetailleerd hoe het feest moest verlopen.6 Verschillende delen van het huis moesten versierd worden met bloemen en linten, het brood moest die dag een bijzondere vorm hebben en de vaders zouden hun echtgenote een ‘moederjuweel’ moeten aanbieden. Dit stralend hart, met de namen van de kinderen erin gegraveerd, diende als symbool van de moederliefde. Er moest een speciale “taart der moeder” en een “archief van de moeder” – een soort herinneringsboek voor de moeder – voorzien worden. Voor weeshuizen ontwerpt hij een alternatief format van het feest, zodat niemand werd uitgesloten. In het archief van Frans Van Kuyck, kan men kladversies van spreuken voor Moederdag en tekeningen terugvinden van hoe hij de de versiering of het ‘moederjuweel’ visualiseerde.7