Intrede van Leopold II te Antwerpen (1873): de visuele bronnen
Wat de visuele bronnen betreft, is het aantal bronnen uiteraard beperkter bij de intrede van Leopold II dan bij die van Albert I. Het beeldmateriaal van de intrede van Leopold II omvat foto’s van de intrede zelf en de opgerichte bouwwerken.
Op figuur 1 is een soort triomfboog te zien die is opgericht ter ere van de Blijde Intrede van Leopold II en zijn vrouw Marie-Henriette. De prent toont een boog van toch zeker een tiental meters hoog, waarop een M en L staan, met daaronder de datum, 17 augustus 1873. Langs de zijkant zijn twee poppen van de koning en koningin. Die zijn in detail te zien op figuur 2 en 3. Het is niet de enige structuur die zo werd gebouwd: op figuur 4 is een feestboog te zien die was opgesteld aan de Meirbrug. Ze is in de vorm van de Antwerpse Burcht en er zijn duidelijk twee wapenschilden van Antwerpen op te zien. Een laatste structuur is te zien op figuur 5, een praalzuil op de paardenmarkt. Dit soort structuren zijn tijdelijk en speciaal opgericht voor de intrede.
Dit soort structuren ogen ietwat bizar met de lens van vandaag. Het optrekken van zo’n grote feestbogen zou vandaag niet meer aan de orde zijn. Echter past dit in een lange traditie van feest en triomfbogen als tijdelijke constructies voor blijde intredes. Al in de 16de eeuw zagen we hiervan de eerste voorbeelden.[1] De constructies tonen de significantie van de intrede voor de stad, gezien ze wellicht heel wat geld gekost hebben. Door wie ze precies zijn bekostigd, valt helaas niet te achterhalen. Het feit dat deze constructies in geen enkele krant worden besproken, toont aan dat ze wellicht gebruikelijk waren. Anders was de kostprijs of de speciale moeite die gedaan was zeker besproken.
De rest van de reeks foto’s toont het publiek op de Meir en diverse foto’s met Leopold II die de binnenstad bezoekt. Op figuur 6 is een optocht op de Meir te zien, met de Antwerpse reuzen. Wellicht kadert dit binnen de scholenoptocht die werd bijgewoond door het vorstenpaar en waarover te lezen valt in de geschreven pers. Er zijn duidelijk veel mensen op de been. Het is niet zo duidelijk wie meeloopt in de parade en wie er toeschouwer is. De andere foto’s tonen koning Leopold II op verschillende plekken in de stad. De koning draagt op figuur 7 zijn militair uniform en is te herkennen aan zijn witte baard en hoofddeksel. Op figuur 8 toont de koning zich in civiele kleding. Dit was wellicht dag twee of drie van zijn bezoek, wanneer de officiële blijde intrede al achter de rug was.
[1] Houwaert Johan Baptist, Sommare beschrijvinghe vande triumphelijcke incomst vanden ... aerts-hertoge Matthias, binnen die princelijcke stadt van Brussele, Antwerpen: Christoffel Plantijn, 1579, 119.