Affiche voor liefdadigheidsfeesten ten voordele van Turkije – “Exposition Universelle d’Anvers” (1894)

Affiche voor liefdadigheidsfeesten ten voordele van Turkije – “Exposition Universelle d’Anvers” (1894)

1894

Antwerpen 1894, wereldtentoonstelling, affiche, liefdadigheid, Turkije, aardbevingen, koloniale blik, Nys, Ratinckx, vrouw, Oriëntalisme, benefiet, morele superioriteit

Francis Nys (ontwerper); Ratinckx Frères (druk), Antwerpen

Frans

Lithografie

Francis Nys

Het volgende affiche is een oproep voor een benefietevenement tijdens de wereldtentoonstelling. Bovenaan lezen we: Exposition Universelle d’Anvers, en schuin centraal: Pour la Turquie. Aan de rechterzijde staan de details van het benefietprogramma:
Fêtes de Bienfaisance
Au profit des victimes des tremblements de terre
Les 9, 10 et 11 septembre 1894
PROGRAMMA
Zondag 9 september, van 14 uur tot middernacht
Rue du Caire
Grote oosterse festiviteiten – acrobaten, Turkse spelen, worstelwedstrijden, schoonheidswedstrijden, prijsuitreiking, enzovoort.
Van 20 uur tot middernacht
In de Algerijns-Tunesische wijk
Openluchtfeest – concert – bal – lichtfonteinen – haremuittocht – algemene verlichting.
In het Zulu-theater
De hele dag door: buitengewone voorstellingen ten voordele van het goede doel.
Maandag 10 september, van 16 tot 19 uur
In het theater van de Syrische wijk
Speciale voorstelling met de beroemde oriëntaalse bariton
Monsieur Oscarino del Prostani
Om 20 uur
Gala-voorstelling van Captain Boyton’s Water Show
Dinsdag 11 september, van 10 uur ’s ochtends tot 23 uur
In Oud Antwerpen
Vlaamse kermis uit de 15e eeuw – volksspelen en straatanimatie – openluchttheater.
’s Avonds
Nachtfeest: waterspelen, groots ballet op het water, piratenscènes, verlichting, vuurwerk en volksbal. Gratis toegang voor abonnementhouders.
Om 20 uur
Concert in de Salle des Fêtes
Onderaan lezen we het motto:
"La charité ne connaît pas de frontières"
(Naastenliefde kent geen grenzen.)

Ondanks dat het affiche een ander doel en doelpubliek heeft dan de affiches die exclusief de wereldtentoonstelling promoten, zijn er enkele opvallende gelijkenissen. Zo zien we opnieuw een allegorisch vrouwenfiguur. Deze keer draagt ze echter geen wit gewaad zoals in andere affiches, maar een zwart gewaad met grijze jurk – vermoedelijk als uiting van rouw voor de aardbevingsslachtoffers.
Bij deze figuur is met zekerheid te zeggen dat ze de stad Antwerpen verpersoonlijkt: ze draagt een staf met SPQA (Senatus Populusque Antverpia) en een kroon in de vorm van de Antwerpse burcht, zoals te zien op het wapenschild.
De vrouw reikt haar hand lichtjes uit naar een figuur met een stereotiepe Ottomaanse/Turkse outfit. De Turkse figuur buigt nederig, wat een ongelijk machtsverhouding en een superioriteitsgevoel van Antwerpen suggereert.
Tot slot zien we, zoals op alle affiches, een skyline op de achtergrond. Dit keer betreft het geen Antwerpen, maar een oriëntaals geïnspireerde stad, passend bij het thema van het benefiet.